Verschil tussen Crohn en Colitis Ulcerosa

Iedereen heeft weleens last van buikpijn of een opgeblazen gevoel, maar voor mensen met een chronische darmziekte zoals de ziekte van Crohn of Colitis Ulcerosa is dit dagelijkse realiteit. Beide aandoeningen vallen onder Inflammatoire Darmziekten (IBD) en veroorzaken ontstekingen in het spijsverteringskanaal. Hoewel ze vaak in één adem worden genoemd, zijn er belangrijke verschillen tussen beide ziekten.
In deze blog lees je wat de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa zijn, wat de verschillen en overeenkomsten zijn, en hoe ze behandeld worden.
Om beter te begrijpen hoe darmontstekingen ontstaan, is het handig om eerst kort naar het spijsverteringsstelsel te kijken.

Ons spijsverteringsstelsel speelt een cruciale rol in de verwerking van voedsel en de opname van voedingsstoffen. Het bestaat uit verschillende organen die samenwerken om voedsel af te breken, nuttige stoffen op te nemen en afvalstoffen af te voeren.

Mond: Hier begint de spijsvertering; voedsel wordt fijngemalen en vermengd met speeksel.
Slokdarm: Vervoert voedsel naar de maag via peristaltische bewegingen.
Maag: Breekt voedsel af met behulp van maagzuur en enzymen.
Dunne darm: Hier vindt de belangrijkste vertering en opname van voedingsstoffen plaats.
Dikke darm: Absorbeert water en mineralen en verwerkt onverteerbare voedselresten.
Endeldarm & anus: Verantwoordelijk voor de opslag en uitscheiding van ontlasting.

Bij mensen met de ziekte van Crohn of Colitis Ulcerosa raakt vooral de dikke darm of dunne darm chronisch ontstoken, wat leidt tot diarree, buikpijn en andere klachten. Laten we nu inzoomen op deze aandoeningen.

Inflammatoire Darmziekten (IBD) zijn chronische ontstekingsziekten van het maagdarmstelsel. De twee meest voorkomende vormen zijn:

• Ziekte van Crohn
• Colitis Ulcerosa

Hoewel beide aandoeningen ontstekingen in de darmen veroorzaken, verschillen ze in waar de ontsteking optreedt, hoe diep de ontsteking gaat en welke symptomen daarbij horen.
Naast IBD bestaat er ook Prikkelbare Darm Syndroom (PDS), maar dat is een functionele darmstoornis zonder ontstekingen.
Laten we eerst dieper ingaan op beide aandoeningen.

De ziekte van Crohn is een chronische ontstekingsziekte van het spijsverteringskanaal. De ontstekingen kunnen in het hele maag-darmstelsel voorkomen, van de mond tot de anus.

• Kan in het hele spijsverteringsstelsel voorkomen, maar zit vaak in de dunne darm en dikke darm.
• Ontsteking kan diep in de darmwand doordringen.
• Gezonde en zieke stukken darm wisselen elkaar af (“skip lesions”).
• Kan leiden tot vernauwingen (stricturen) of fistels (abnormale verbindingen tussen darm en andere organen).

• Buikpijn (vaak rechtsonder in de buik)
• Chronische diarree, soms met bloed en slijm
• Gewichtsverlies en ondervoeding
• Vermoeidheid
• Koorts
• Problemen buiten de darmen, zoals gewrichtsklachten en huidproblemen

De exacte oorzaak is niet bekend, maar genetische aanleg, een overactief immuunsysteem en omgevingsfactoren spelen een rol. Daarnaast vergroot roken de kans op Crohn aanzienlijk.

Colitis Ulcerosa is ook een chronische ontstekingsziekte, maar beperkt zich tot de dikke darm (colon) en endeldarm (rectum). De ontsteking blijft oppervlakkig en zit alleen in de binnenste laag van de darmwand.

• Ontsteking zit altijd in de dikke darm.
• Begint meestal in de endeldarm en kan zich uitbreiden naar de rest van de dikke darm.
• De ontsteking blijft oppervlakkig en dringt niet diep door.
• Je hebt geen “skip lesions”; de ontsteking is aaneengesloten.

• Bloed en slijm bij de ontlasting
• Buikpijn, vooral linksonder
• Dringend naar het toilet moeten (urgentie) Chronische diarree
• Vermoeidheid
• Gewichtsverlies

Net als bij Crohn is de precieze oorzaak onbekend, maar een overactief immuunsysteem, genetische aanleg en omgevingsfactoren spelen een rol. Roken heeft bij Colitis Ulcerosa een beschermend effect, wat betekent dat rokers vaak minder ernstige klachten hebben dan niet-rokers.

Hoewel Colitis Ulcerosa zich meestal beperkt tot de oppervlakkige slijmvlieslaag van de dikke darm, zijn er gevallengerapporteerd waarbij de ontsteking dieper in de darmwand doordringt, wat meer lijkt op Crohn.

Omdat beide ziekten chronisch zijn, is er geen genezing mogelijk, maar de symptomen kunnen wel worden onderdrukt met de juiste behandeling.

1.Medicatie

• Ontstekingsremmers zoals 5-ASA (mesalazine) worden vaak voorgeschreven bij colitis.
• Corticosteroïden (zoals prednison) worden ingezet bij opvlammingen.
• Immuunonderdrukkers zoals azathioprine en methotrexaat kunnen de ziekte onder controle houden.
• Biologicals (zoals infliximab en adalimumab) worden gebruikt bij ernstige vormen van IBD.

2.Dieet en leefstijl

• Gezonde en gevarieerde voeding helpt om tekorten te voorkomen.
• Sommige mensen hebben baat bij een vezelarm dieet tijdens opvlammingen.
• Roken stoppen is cruciaal bij Crohn.

3.Operaties

• Bij ernstige colitis ulcerosa kan een verwijdering van de dikke darm (colectomie) nodig zijn.
• Bij Crohn kan een operatie nodig zijn om vernauwingen of fistels te behandelen.

Zowel de ziekte van Crohn als colitis ulcerosa hebben een grote impact op het dagelijks leven. Stress, voeding enmedicatiegebruik kunnen invloed hebben op het verloop van de ziekte. Het is belangrijk om goed samen te werken met eenarts en te zoeken naar een passende behandeling.
Lotgenotencontact, een goede levensstijl en kennis van de ziekte helpen om de kwaliteit van leven te verbeteren.

De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn beide chronische darmziekten, maar verschillen op belangrijke punten. Crohn kanoveral in het spijsverteringskanaal voorkomen en diep in de darmwand doordringen, terwijl colitis ulcerosa beperkt blijft tot dedikke darm en oppervlakkige ontstekingen veroorzaakt.

Hoewel er geen genezing mogelijk is, kunnen beide ziekten goed worden behandeld met medicatie, leefstijlaanpassingen en insommige gevallen een operatie.

Wil je meer weten over IBD? Meld je dan aan voor onze cursus darmzorg!

Heb je zelf ervaring met Crohn of Colitis Ulcerosa? Deel je verhaal in de reacties! Alleen maar leerzaam!

• Maag Lever Darm Stichting. (z.d.). Ziekte van Crohn . Geraadpleegd op 17 maart 2025, van
  https://www.mlds.nl/ziekten/ziekte-van-crohn/
• Maag Lever Darm Stichting. (z.d.). Colitis ulcerosa . Geraadpleegd op 17 maart 2025, van
  https://www.mlds.nl/ziekten/colitis-ulcerosa/
• Maag Lever Darm Fonds. (z.d.). Ontstekingsziekten in de dikke darm . Geraadpleegd op 17 maart 2025, van
  https://www.mdlfonds.nl/chronische-ziekten/ontstekingsziekten-in-de-dikke-darm/
• Richtlijnendatabase. (z.d.). Inflammatoire darmziekten bij volwassenen . Geraadpleegd op 17 maart 2025, van
  https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/inflammatoire_darmziekten_volwassenen
• Crohn en Colitis NL. (z.d.). Onderzoeken bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa . Geraadpleegd op 17 maart 2025, van https://www.crohn-colitis.nl/over-crohn-colitis/onderzoeken/
• Cursus darmziekten: https://www.zuster055.nl/fysieke-cursussen/lijst/?tribe-bar-search=Darmzorg