Uit diverse onderzoeken is gebleken dat het toedienen van sondevoeding via een neus-maagsonde vaak niet op de juiste manier wordt uitgevoerd. In meerdere gevallen bleek de sonde niet op de juiste plaats te zitten. Hierdoor liep er sondevoeding bij de zorgvrager de longen in en zijn er zorgvragers overleden aan een longontsteking ten gevolgen van sondevoeding. Daarom is het van groot belang dat jij als zorgverlener weet waar je op moet letten bij het toedienen van sondevoeding. Een juiste PH-waarde kan hierbij helpen. In deze blog van Zuster-055 vertellen wij alles over sondevoeding!

Wat is sondevoeding?

Sondevoeding is vloeibare voeding die via een slangetje direct in de maag of in de darm wordt toegediend. Sondevoeding bevat vocht, energie en alle voedingsstoffen die je dagelijks nodig hebt, zoals eiwitten, vetten, koolhydraten, vitamines, mineralen. Sondevoeding kan het gewone eten gedeeltelijk of volledig vervangen.

Verschillende sondes

Sondevoeding kan op verschillende manieren worden toegediend. Bij een neusmaagsonde gaat er een slangetje via de neus, keel en slokdarm rechtstreeks naar de maag. Deze sonde moet elke zes weken verwisseld worden en wordt vaak gekozen als de sondevoeding voor een kortere tijd gegeven wordt.

Soms is het beter dat de sondevoeding rechtstreeks in de darmen terechtkomt. Dan gaat het slangetje via de neus, keel, slokdarm en maag rechtstreeks naar de darm. Deze sonde wordt ook wel een neusdarmsonde genoemd. Ook deze sonde moet elke zes weken verwisseld worden.

Bij een PEG-sonde wordt er een slangetje direct via de buikwand op de maag aangesloten. Hiervoor is een kleine operatie nodig. Deze sonde wordt gekozen als een sonde via de neus niet mogelijk is of als het waarschijnlijk is dat je voor lange tijd sondevoeding nodig hebt.

Soorten toediening

De sondevoeding kan een aantal keren per dag met een spuit in de sonde worden gespoten. Dit heet portietoediening. Ook kunnen porties gegeven worden met een pomp, zodat een portie bijvoorbeeld verdeeld over een uur gegeven kan worden. Daarnaast bestaat er ook een continue toediening. Hierbij wordt gedurende langere tijd achter elkaar sondevoeding gegeven, bijvoorbeeld de hele dag en/of nacht. Een combinatie van zowel portie- als een continue toediening is ook mogelijk.

Meten is weten!

Om zeker te weten dat een neus-maagsonde nog in de maag zit en niet opgeschoven is naar bijvoorbeeld de longen, gaan wij meten. Meten is weten.

Misschien heb je vroeger nog geleerd om te luisteren met een stethoscoop. Dit is verledentijd! Je darmen maken namelijk hetzelfde borrelende geluid.

Om er zeker van de tijd dat een sonde goed zit, gaan wij de pH-waarde meten. Maar hoe doe je dat?

1. Spuit de neus-maagsonde door met 5-10 ml lucht met een spuit van 50 ml. Spuit bij kinderen door met 2-5 ml lucht met een spuit van 10-50 ml.
2. Zuig een paar druppels maagsap op. 0,5-1 ml is voldoende om de pH te bepalen.
3. Bepaal de pH waarden.

Vraag: De pH waarde van het opgezogen maagsap moet zijn..

A: Kleiner of gelijk aan 5,5

B: Kleiner of gelijk aan 5,0

C: Kleiner of gelijk aan 4,5

Antwoord: A

Toelichting:

Is de pH-waarde kleiner of gelijk aan 5,5, dan kun je er vanuit gaan dat de sonde goed zit. Is de pH-waarde groter dan 5,5, start de voeding niet, maar herhaal de meting nog eens na 30-60 minuten. Je zou eventueel in overleg met een arts een limonadetest kunnen uitvoeren.

Referenties

• Voeding en kanker https://www.voedingenkankerinfo.nl/wat-is-sondevoeding/
• V&VN (2017). Praktijkkaart Richtlijn Neusmaagsonde Volwassenen. Utrecht: V&VN.
• V&VN (2017). Praktijkkaart Richtlijn Neusmaagsonde Kinderen. Utrecht: V&VN.